Er zijn op dit moment 315.000 wanbetalers. Als iemand na minimaal zes maanden premieachterstand door een zorgverzekeraar wordt aangemeld als wanbetaler, moet hij op dit moment aan het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) een (bestuursrechtelijke) premie van 160 euro per maand betalen. Dit komt dan in de plaats van de premie die aan de verzekeraar is verschuldigd. Deze hogere premie dient als prikkel voor de verzekerde om de premieachterstand bij de zorgverzekeraar snel in te lopen.
Bedoeling van het wetsvoorstel is dat wanbetalers zo snel mogelijk terugkeren naar een zorgverzekeraar en weer de normale premie betalen. Nu kan dat alleen onder strikte voorwaarden, bijvoorbeeld als alle schulden zijn afbetaald of wanneer bij de schuldregeling een erkende schuldhulpinstantie is betrokken. Voortaan kan dit ook als de wanbetaler zelf een betalingsregeling met de zorgverzekeraar treft.
De minister krijgt verder de bevoegdheid de hoogte van de bestuursrechtelijke premie vast te stellen. Nu is de hoogte in de wet bepaald. Hierdoor kan uitstroom extra worden bevorderd, bijvoorbeeld door de hoogte te differentiëren voor verschillende groepen wanbetalers.
Voor elke wanbetaler die in de regeling van het CVZ zit, krijgt de eigen verzekeraar een vergoeding, onder andere voor het verzekerd houden. In het wetsvoorstel staat dat de hoogte van deze compensatieregeling afhankelijk wordt van de preventieve inspanningen die de zorgverzekeraar levert om wanbetaling tegen te gaan. In samenhang hiermee voeren verzekeraars met gemeenten en schuldhulpverlening, op initiatief van het ministerie van VWS en SZW, overleg over een gezamenlijke preventieve aanpak van betalingsachterstanden zorgkosten. Tegelijkertijd lopen er proefprojecten om te bezien welke aanpak daadwerkelijk in de praktijk werkt. De uitkomsten van de gezamenlijke gesprekken en proefprojecten worden verzameld in een ‘Productenboek vermindering instroom wanbetalersregeling’ waarmee partijen in de uitvoeringspraktijk naar verwachting effectiever betalingsachterstanden zorgkosten, als onderdeel van een meer integrale schuldenaanpak, kunnen bestrijden.
Op dit moment blijken veel wanbetalers niet (meer) te wonen op het opgegeven adres. Voortaan geldt daarom dat van wie een zorgverzekering wil sluiten, het adres overeen moet komen met het adres waarmee hij bij de gemeente staat ingeschreven. Alleen in uitzonderingssituaties kan daarvan worden afgeweken. Deze maatregel is bedoeld om de verzekeringsplicht beter te controleren.
