Vandaag zet de Commissie een nieuwe belangrijke stap voorwaarts om ervoor te zorgen dat EU-wetgeving geschikt is voor het beoogde doel. In een mededeling verduidelijkt de Commissie voor elk beleidsdomein concreet waar zij verdere actie zal ondernemen om EU-wetgeving te vereenvoudigen of in te trekken, om de regeldruk voor bedrijven te verminderen en de uitvoering van de wetgeving te vergemakkelijken. Dat is het resultaat van een screening van de hele EU-wetgeving. De Commissie heeft vandaag ook aangekondigd een scorebord te willen publiceren waarop wordt bijgehouden welke voortgang in dit opzicht wordt gemaakt op Europees en nationaal niveau. Deze oefening vormt de kern van het programma voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving (REFIT) van de Commissie.
Voorzitter Barroso: "Het is de taak van Europa om te helpen oplossingen te vinden voor de grote problemen waar we samen voor staan. Om efficiënt te werken, moeten we ons richten op de juiste prioriteiten en de juiste hoeveelheid regelgeving hebben. Niet alles wat goed is, is goed op Europees niveau. We moeten twee keer nadenken of, wanneer en waar we op Europees niveau moeten optreden." Barroso: "De Commissie heeft met REFIT een taak van nooit geziene omvang uitgevoerd om de EU-wetgeving minder zwaar en eenvoudiger te maken. Onze vastberaden toepassing van het subsidiariteits- en het proportionaliteitsbeginsel zal geen afbreuk doen aan de grote voordelen die de EU-wetgeving biedt voor burgers en bedrijven, in het bijzonder de regels voor de interne markt. Het REFIT-pakket dat vandaag wordt voorgesteld, biedt een pragmatische zienswijze op de toekomst van regelgeving in Europa, een paar maanden voor de Europese verkiezingen van mei 2014."
Vandaag publiceert de Commissie "REFIT - Mededeling over de resultaten en volgende stappen inzake gezonde en resultaatgerichte regelgeving" waarin zij
- een overzicht geeft van wat de afgelopen jaren is bereikt om door vereenvoudiging en kostenverlaging de EU-wetgeving geschikt te houden voor de beoogde doelen. In de afgelopen tien jaar heeft de Commissie het initiatief genomen voor belangrijke beleidshervormingen. Daarbij ging het onder meer om voorstellen voor de verlaging van de kosten voor breedbanduitrol, de kaderrichtlijn water, het initiatief inzake de Schengen-visumcode, de richtlijn consumentenrechten, de dienstenrichtlijn, de verordening inzake het eenheidsoctrooi, en het douanewetboek van de Unie. Sinds 2005 keurde de Commissie 660 initiatieven goed voor vereenvoudiging, codificering of herschikking. Meer dan 5 590 rechtshandelingen werden ingetrokken. Met de ‘top 10’-raadpleging van kleine en middelgrote ondernemingen over de meest belastende EU-regels werden de prioriteiten van de ondernemingen opgenomen in de agenda voor gezonde regelgeving van de Commissie. Concrete verbeteringen die voor kleine en middelgrote ondernemingen worden doorgevoerd zijn onder meer: de vereenvoudiging van de vereisten betreffende het controleapparaat in het wegvervoer (tachograaf), de vermindering met tussen 35-95 % van vergoedingen voor kleine en middelgrote ondernemingen in het kader van REACH en een modelverklaring voor de btw die nog in oktober zal worden voorgesteld. Tussen 2007 en 2012 werd de administratieve overlast voor bedrijven met 26 % verminderd, wat overeenkomt met een besparing van 32,3 miljard EUR per jaar; daarnaast wachten nog maatregelen ter waarde van 5 miljard euro op goedkeuring door de medewetgever. De Commissie zelf heeft haar doel overtroffen met voorstellen voor een mogelijke administratieve lastenverlaging van bijna 41 miljard EUR (33 %). Helaas is in de loop van het wetgevingsproces een deel van de potentiële besparingen ter waarde van bijna 3 miljard EUR verloren gegaan als gevolg van de wijzigingen van de Commissievoorstellen. Tot de belangrijkste resultaten van het programma behoren de bevordering van de e-facturering inzake btw en de vrijstellingen of speciale regelingen voor kleine en middelgrote ondernemingen op het gebied van boekhouding, elektronisch afval en statistieken van handel binnen de EU. Bovenal heeft de Commissie de manier waarop zij de wetgeving voorbereidt, grondig veranderd: effectbeoordelingen, raadplegingen van belanghebbenden (ook van de sociale partners) en evaluaties achteraf worden door de Commissie systematisch toegepast en zullen nog worden uitgebreid.
- een overzicht geeft van belangrijke wetgevingsinitiatieven voor vereenvoudiging en lastenvermindering die momenteel bij de medewetgever voorliggen, bijvoorbeeld inzake diergezondheid, veiligheid van consumentenproducten en markttoezicht, overheidsopdrachten, de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag, klinische proeven voor farmaceutica en pakketreizen.
- een opsomming geeft van de domeinen waarop in 2013-2014 verdere maatregelen nodig zijn om de bestaande wetgeving te vereenvoudigen door wijzigingen en consolidering van de bestaande EU-wetgeving (b.v. inzake voorlichting en raadpleging van de werknemers, bedrijfsstatistieken, vennootschapsrecht, de invoering van een modelverklaring voor de btw, zoötechnische maatregelen en handelsreglementering); en door gevolg te geven aan de aanbevelingen uit de evaluatie: een belangrijk resultaat van de screening is dat de domeinen zijn vastgesteld waar moet worden beoordeeld in hoeverre de regeldruk moet worden verminderd zodat de EU-doelstellingen en de voordelen van EU-wetgeving zo goedkoop en zo goed mogelijk kunnen worden bereikt. Eind 2014 zal de Commissie met het oog op het verminderen van de regeldruk 47 evaluaties, gezondheidstests of andere verslagen hebben voltooid of gestart. Een bijzondere inspanning wordt geleverd inzake milieu, ondernemingen en industrie en werkgelegenheid. Er zijn bijvoorbeeld nieuwe gezondheidstests op het vlak van chemicaliën die niet onder REACH vallen, NATURA 2000, typegoedkeuring van motorvoertuigen, afval en de algemene levensmiddelenwetgeving. Evaluaties met de nadruk op gezonde regelgeving zijn met name geprogrammeerd inzake gezondheid en veiligheid op het werk, de richtlijn betreffende uitzendkrachten, de evaluatie en beheersing van omgevingslawaai, beroepsmogelijkheden in verband met overheidsopdrachten en accijnsregelingen. De Commissie plant ook evaluatie van de samenhang van de nieuwe reeks EU-regelingen in de sector van de financiële dienstverlening.
- de domeinen identificeert waarop de Commissie overweegt in behandeling zijnde voorstellen en bestaande EU-wetgeving in te trekken. In het algemeen gaat het daarbij om de volgende categorieën: 1) domeinen waarop de Commissie een en ander wel blijft beoordelen, maar besloten heeft geen voorstellen in te dienen: dat is onder meer het geval bij veiligheid en gezondheid op het werk voor kappers, in afwachting van de lopende evaluaties, spier- en skeletaandoeningen, beeldschermen en omgevingstabaksrook;
2) wetgeving die niet langer nodig is in het licht van bestaande ontwikkelingen en waarvan de Commissie de intrekking wil voorstellen. Er zijn tien voorstellen om wetgeving in te trekken gepland, bijvoorbeeld wetgeving inzake schone en energiezuinige wegvoertuigen, de bevoorrading met ruwe aardolie en aardolieproducten, de indeling, de verpakking en het kenmerken van gevaarlijke preparaten, staalstatistieken;
3) voorstellen die zijn gestagneerd in de medebeslissingsprocedure en waarvoor er weinig reële kans op vooruitgang is. De Commissie overweegt daarom voorstellen in deze categorie in te trekken, onder meer de bodemrichtlijn en een richtlijn tot vereenvoudiging van de btw-verplichtingen, een voorstel vooreen Europese besloten vennootschap (2), de verordening betreffende de staalstatistieken en de installatie van spiegels op vrachtwagens. - nieuwe horizontale acties schetst om de EU-wetgeving geschikt te maken voor het beoogde doel. De Commissie kan bijvoorbeeld aangeven welke administratieve verplichtingen voortvloeien uit de EU-wetgeving en de nationale tenuitvoerlegging ervan en dit regelmatig evalueren om na te gaan waar een vermindering mogelijk is. De uitwisseling van beste praktijken tussen de lidstaten zal worden bevorderd om de nationale tenuitvoerlegging van EU-wetgeving zo licht mogelijk te houden. De Commissie neemt ook specifieke maatregelen om de uitvoering van nieuwe verplichtingen te vergemakkelijken, in het bijzonder op terreinen die van belang zijn voor kleine en middelgrote ondernemingen. De Commissie zal in haar jaarlijks werkprogramma ook alle REFIT-initiatieven vermelden, inclusief de intrekkingen en consolidaties. Ondernemingen, met inbegrip van kleine en middelgrote ondernemingen, en alle andere belanghebbende partijen zullen gebieden kunnen voorstellen waarop gezondheidstests nuttig kunnen zijn.
- de jaarlijkse publicatie aankondigt van een REFIT-scorebord om de vooruitgang op Europees en nationaal niveau bij te houden en de dialoog over gezonde regelgeving met burgers, lidstaten, bedrijven en het maatschappelijk middenveld te vergemakkelijken.
Volgende stappen
Om het streven naar slimme regelgeving te doen slagen, moeten het Europees Parlement en de Raad blijk geven van een vergelijkbaar niveau van ambitie, zodat de voorgestelde maatregelen voor vereenvoudiging en vermindering van de regeldruk snel kunnen worden goedgekeurd. De Commissie zal alles in het werk stellen om daar met de andere instellingen voor te zorgen. Zij zal ook nauw blijven samenwerken met de lidstaten en belanghebbenden om ideeën en suggesties te verzamelen met betrekking tot gezonde regelgeving, die kunnen worden opgenomen in het REFIT-programma om dat nog doeltreffender te maken.
De context
Op 11 september zei voorzitter Barroso in zijn State of the Union: "Ik hecht zelf ook grote waarde aan het subsidiariteitsbeginsel. Voor mij is subsidiariteit geen technisch concept. Het is een fundamenteel democratisch beginsel. De verbondenheid tussen de burgers van Europa kan alleen sterker worden als beslissingen in de grootst mogelijke openheid en zo dicht mogelijk bij de burger worden genomen. Niet alles hoeft op Europees niveau te worden opgelost. Europa moet zich richten op de punten waar het de meeste waarde kan toevoegen. Waar dat niet het geval is, moet de EU zich er niet mee bemoeien. De EU moet de grote dingen groots aanpakken en de kleine dingen op kleinere schaal – iets wat we in het verleden niet altijd hebben gedaan. De EU moet laten zien dat zij zowel positieve als negatieve prioriteiten kan stellen. Net als alle regeringen, moeten wij extra zorg dragen voor de kwaliteit en de kwantiteit van de regelgeving in het besef dat, in de woorden van Montesquieu, "les lois inutiles affaiblissent les lois nécessaires" [nutteloze wetten verzwakken noodzakelijke wetten].Daarnaast zijn er evenwel domeinen van groot belang waarop Europa juist meer integratie en meer eenheid moet bewerkstelligen en waarop alleen met een sterk Europa resultaten kunnen worden geboekt."
Regulering op EU-niveau geeft toegevoegde waarde op domeinen als mededinging, handel en de interne markt om te komen tot gelijke spelregels die kansen bieden voor bedrijven en consumenten. Deze regulering beschermt ook de gezondheid, de veiligheid en de rechten van de burgers. EU-wetgeving creëert een gemeenschappelijk kader door achtentwintig verschillende nationale wetgevingen te vervangen of op elkaar af te stemmen. Zo kunnen de lidstaten samenwerken aan oplossingen voor problemen die de nationale grenzen overstijgen.
Slimme regelgeving is een continu proces, en niet een eenmalige operatie. Erop toezien dat de EU-wetgeving geschikt is voor het beoogde doel is onmisbaar om Europa opnieuw op de rails te krijgen in de richting van meer groei en werkgelegenheid. Daarom heeft de Commissie in december 2012 het initiatief genomen voor een programma voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving (REFIT). REFIT is de neerslag van de wil van de Commissie om zich te blijven inzetten voor een eenvoudig, duidelijk, stabiel en voorspelbaar regelgevend kader voor ondernemingen, werknemers en burgers. Het zal positieve gevolgen hebben voor zowel burgers als ondernemingen, op voorwaarde dat ook de andere instellingen en de lidstaten blijk geven van een vergelijkbaar ambitieniveau.
