De tegenstanders klampen zich vast aan één strohalm: de komende behandeling van het Belastingplan 2015. Brancheorganisaties Bovag en RAI, maar ook de SP, de Fietsersbond, Natuur en Milieu en Milieudefensie hopen dat Wiebes zijn 'dwaling' inziet en terugkeert op zijn schreden. 'Aan de ene kant wordt er door de overheid heel veel geld uitgegeven om het fietsen te stimuleren,' zegt verkeersdeskundige Gerard Tertoolen. 'Maar tegelijkertijd wordt de uiterst succesvolle fietsregeling afgeschaft. Dat werkt natuurlijk volkomen averechts.'
Om zeep
Bovag-woordvoerder Tom Huyskens is minder diplomatiek: 'Hoe krom is het om een al jaren goed functionerende regeling om zeep te helpen? Met staatssecretaris Mansveld spreken we af dat het aantal fietsende forensen met 5 procent omhoog moet, maar een paar ministeries verderop haalt staatssecretaris Wiebes dat plan met één pennenstreek weer onderuit.'
Het Nationale Fietsplan bestaat sinds 1995. Via een aantrekkelijk belastingvoordeel probeert de overheid werkend Nederland uít de auto óp de fiets te krijgen. Hoe? Door eens in de 3 jaar de kosten van een nieuwe fiets te verrekenen met de werkgever in ruil voor vakantiedagen, overuren of een inhouding op het brutoloon of bruto vakantiegeld.
Jaarlijks worden er 1,1 miljoen nieuwe fietsen verkocht. Zo'n 200.000 exemplaren zijn via de gunstige fietsregeling gefinancierd. Als het aan staatssecretaris Wiebes ligt, gaat die vlieger vanaf 1 januari niet meer op. Volgend jaar mogen werkgevers nog maar 1,2 procent van hun totale brutoloonsom aftrekken van de inkomstenbelasting in plaats van de huidige 1,5 procent. Bovendien moet de 'fiets van de zaak' voortaan óók uit deze nieuwe werkkostenregeling (WKR) worden bekostigd.
Spoeling dun
'Onaanvaardbaar,' zeggen Harald Bresser van de RAI en Maarten van Biezen van Natuur en Milieu in koor. 'Dit betekent dat de spoeling voor fietsers wel heel erg dun wordt,' aldus Van Biezen. 'Mobiele telefoons, tablets en gereedschappen houden wél hun aparte status voor de fiscus. De fiets moet straks in de WKR concurreren met de zomerborrel, het personeelsfeest, de parkeervergoeding en het kerstpakket. Dat is geen goede zaak.'
Het ministerie van Financiën vindt de vrijheid die werkgevers straks krijgen over het belastingvoordeel van hun werknemers juist een groot goed. Woordvoerster Lindy van Galen ontkent dat er sprake zou zijn van afschaffing van het Nationale Fietsplan. 'Het kabinet stimuleert al jaren het fietsgebruik met de onbelaste vergoeding van 19 cent per kilometer. Dat was zo en dat blijft zo. Alleen het stimuleren van de aanschaf krijgt een andere vorm,' aldus Van Galen.
Bresser verwijt het ministerie 'gegoochel' met woorden. 'Een werkgever mag voor een modale medewerker straks nog maximaal 360 euro per jaar aan personeelsregelingen spenderen,' aldus Bresser. ,,En daar moet echt alles van gebeuren. In dat licht bezien is de 749 euro voor een fiets een kapitaal.'
Ook Ivo Stumpe van Milieudefensie heeft geen goed woord over voor de plannen van Wiebes. ,,Dit is bezuinigen zonder oog te hebben voor de gevolgen,'' aldus Stumpe. 'Al het geld dat in de fiets wordt gestoken, haal je er in de vorm van minder files en minder vervuiling dubbel en dwars weer uit. Bovendien blijven de mensen ook nog in beweging, wat weer scheelt in zorgkosten.'
Van de ongeveer 5 miljoen forensen gaan er meer dan 1,2 miljoen dagelijks op de fiets naar het werk. Verkeersdeskundige Tertoolen voorspelt dat het aantal snel zal stagneren, of zelfs zal teruglopen als de fietsregeling wordt uitgekleed. 'Thuiswerken en de fiets zijn de enige twee alternatieven voor verstokte automobilisten. Maar voor beide geldt: het mag niet méér gaan kosten dan de auto. Dat dreigt nu wel.'
