1. Royal Dutch Shell gooit de handdoek in de ring. De oliereus gaat het Noorse olieveld Draugen sluiten ergens tussen 2024 en 2027. En dat is tien jaar eerder dan gepland. Dit heeft een manager van Shell Noorwegentegen persbureau Bloomberg gezegd. Volgens Odin Estensen van Shell wordt het te duur om deze velden draaien te houden en te upgraden en “als je de olieprijs meeneemt [in de beslissing] dan wordt het beeld duidelijk: we staan onder druk”.
De oliesector zit in zwaar weer nu olieprijzen sinds de zomer met meer dan een derde zijn gekelderd. Dat is leuk voor energieverbruikers, die hun rekening zien dalen. Maar voor de sector is het rampzalig. Investeringen worden geschrapt, olievelden worden gesloten en banen staan op de tocht. Voor veel bedrijven en olie-exporterende landen zijn de prijzen onder het break-even niveau gezakt. Het is nu wachten op de eerste defaults.
Velen verwachten dat de zwakke broeders bij de Amerikaanse schaliegasproducenten, die verantwoordelijk worden gehouden voor het overschot aan olie, als eerste het loodje zullen leggen. Donderdag had de Britse krant The Telegraph een alarmerend artikel over de Braziliaanse staatsoliemaatschappij Petrobras. De klant van SBM Offshore is het bedrijf met de grootste schuldenlast ter wereld, wat volgens de krant tekenend is voor de malaise in de sector.
2. Het blijft onrustig in de sector voor oliedienstverleners als Fugroen SBM. CGG, een Franse bodemonderzoeker, heeft volgens persbureau Bloomberg een overnamebod van rivaal Technip afgewezen omdat het te laag was. CGG zou nog in overleg zijn met Technip, maar zou ook overwegen zichzelf in de etalage te zetten. Onder andere Schlumberger zou interesse hebben in CGG.
De Franse regering, die zowel een belang heeft in Technip als in CGG, zou volgens ingewijden aandringen op een samengaan van de bedrijven. Volgens Technip zou een overname van sterk strategisch belang zijn. Daarbij zou een fusie ook synergievoordelen met zich meebrengen.
3. Uit de woensdagavond bekendgemaakte notulen van de monetaire beleidscommissie van de Fed blijkt dat de centrale bank weer een stapje dichter bij de eerste renteverhoging is gekomen. De top van de centrale bank houdt vertrouwen in de Amerikaanse economie en verwacht weinig hinder van de economische zwakte buiten de VS. Zorgen over te lage inflatie werden gebagatelliseerd. Eigenlijk kan de Amerikaanse economie niet meer stuk voor de Fed. De centrale bank is namelijk al gaan nadenken hoe snel de rente omhoog moet na de eerste renteverhoging, die voor medio 2015 wordt verwacht.
4. KPN-topman Eelco Blok verwacht niet dat er de komende drie jaar op de Nederlandse mobiele markt een consolidatieslag zal plaatsvinden, waardoor de markt verdeeld blijft tussen Tele2, T-Mobile en Vodafone, naast KPN. Blok zei verder dat KPN nog wel kleine overnames kan gaan doen. De topman deed de uitspraken tijdens een conferentie in Barcelona, zo meldt persbureau Bloomberg.
5. Macrocijfers uit de eurozone zijn vanochtend niet al te best. De inkoopmanagersindex voor de bedrijvigheid in de dienstensector en industrie in de eurozone daalde in november naar 51,4 van 52,1 in oktober, terwijl de markt had gerekend op een indexstand van 52,3. Een stand van meer dan 50 wijst op groei, minder dan 50 betekent krimp. Bedrijven zagen nieuwe orders voor het eerst sinds juli 2013 dalen, wat er op wijst dat de economie de komende tijd verder kan verzwakken. Als we naar de regionale cijfers kijken, dan blijkt dat Frankrijk in een sterker tempo krompen de groei in Duitsland en de rest van de Eurozone afzwakte.
6. Het CBS heeft vanochtend verdeelde macrocijfers voor de Nederlandse economie bekendgemaakt. De index voor het consumentenvertrouwendaalde van -3 in oktober naar -8 in november omdat huishoudens een stuk somberder waren over de economie. Afgelopen zomer bereikte de vertrouwensindex een record van -2, wat het hoogste niveau in zeven jaar tijd was.
Consumentenuitgaven daalden in september met 0,6 procent vergeleken met dezelfde maand in 2013, de eerste krimp na vijf maanden van groei. De werkloosheid bleef in oktober haken op 8,0 procent, maar dat maskeert wat onderliggend sterke cijfers waren. Van september op oktober steeg de werkgelegenheid met 22.000 personen, de sterkste toename sinds de arbeidsmarkt in april dit jaar begon te herstellen.
Dat de werkloosheid niet daalde kwam omdat het aantal inactieven sterk daalde en weer op zoek gingen naar werk, waardoor de participatiegraad fors steeg van 71,6 naar 71,9 procent. De arbeidsmarkt blijft echter zeer ruim, en dat blijkt niet alleen uit het hoge werkloosheidspercentage. Het aantal werklozen per openstaande vacature bedroeg 5,6 in het derde kwartaal. Dat is ver beneden het record van meer dan 7 een jaar geleden. Voor de crisis was de ratio zo’n 1,5 en tijdens het kortstondige herstel van 2010 ruim 3.
7. De Europese Commissie lijkt geen genoegen te nemen met de halve maatregelen die Frankrijk heeft aangekondigd om het begrotingstekort te verlagen naar 3 procent van het bbp in 2017. De Franse krant Les Échosmeldt dat Brussel meer tekort reducerende maatregelen verlangt voor 2016 en 2017. De Commissie zou wel akkoord zijn met de begroting voor 2015, die uitgaat van een begrotingstekort van 4,1 procent. De Europese Commissie verwacht dat het begrotingstekort in 2016 4,7 procent zal bedragen, en het wordt dan wel heel erg moeilijk om dan nog in 2017 op 3 procent uit te komen.
8. Dit is de reden waarom bondskanselier Angela Merkel niet te porren is voor fiscale stimuleringsmaatregelen. Het hoofd van het Duitse Arbeidsbureau heeft tegen Bild gezegd dat de kans dat een werknemer zijn baan verliest in Duitsland gedaald is naar het laagste niveau in 15 jaar tijd. De werkloosheid in Duitsland bedraagt volgens de definitie van Eurostat 5,0 procent, minder dan de helft van het gemiddelde in de eurozone en het laagste niveau sinds de hereniging. Ondanks dat de groei in Duitsland sinds het voorjaar is stilgevallen, is de werkloosheid verder gedaald.
9. Troostprijs voor de Japanse premier Shinzo Abe, die eerder deze week zijn hoop op een rijzende Japanse economie in duigen zag vallen toen bleek dat de economie vanwege de btw-verhoging van april in een nieuwe recessie is beland. De Japanse export groeide in oktober met bijna 10 procent op jaarbasis, een meer dan twee keer zo sterk als verwachte groei. De import groeide wat minder hard dan verwacht met 2,7 procent. Sinds Abes aantreden in december 2012 is de yen ten opzichte van de dollar in waarde bijna gehalveerd, maar dit heeft zich niet vertaald in sterke exportgroei.
10. Europese beurzen kleuren vanochtend rood, en dat lijkt te komen door de zwaar teleurstellende macrocijfers uit de eurozone. Beleggers hebben een groot aantal Amerikaanse macrocijfers voor de boeg, en daaruit zal blijken dat ’s werelds grootste economie stevig doorgroeide in het vierde kwartaal.
