Voorafgaand aan het rondetafelgesprek heeft Van Eijsden zijn visie op papier uiteengezet voor de Tweede Kamer.
Waarom is een belastingherziening noodzakelijk?
"Dit is noodzakelijk en wel om de volgende drie redenen: allereerst is er de breed en ook politiek gedragen wens om de belasting op arbeid te verlagen ter bevordering van de economische groei en de werkgelegenheid. Een belastingherziening kan daarbij helpen, maar omvat veel meer. Ten tweede is er namelijk ook nog een dringende noodzaak om het belastingstelsel te vereenvoudigen. In de derde plaats dateert de vorige grote belastingherziening van 2001. Dat is bijna 15 jaar geleden. Het is goed dat nu wordt nagedacht over de vraag of het huidige belastingstelsel nog wel voldoet aan de eisen van de tijd en toegesneden is op de huidige maatschappelijke situatie. Dat vergt een fundamentele herziening. Ik zou het kabinet adviseren een tweesporenbeleid te voeren. Begin alvast met een lastenverlaging op arbeid. Hiervoor zie ik een combinatie van de volgende drie mogelijkheden: een verlaging van de IB en LB-tarieven, een verlenging van de tariefschijven in de IB en LB en een verhoging van de arbeidskorting."
"Verder kan ook nu al begonnen worden met de vereenvoudigingsoperatie. Het mooist zou zijn als een speciaal voor dit doel aangewezen commissie op korte termijn aan de slag gaat om voor iedere belastingsoort - van inkomstenbelasting tot omzetbelasting en van vennootschapsbelasting tot successiewet - te bekijken waar vereenvoudiging mogelijk en noodzakelijk is. Daarbij kan een onderscheid gemaakt worden tussen de ‘quick wins' en de maatregelen waarvoor een langere termijn nodig is."
"Neem daarnaast de tijd om principieel na te denken over ons huidige belastingstelsel. Welke mogelijkheden zijn er? Wat zijn de voor- en nadelen van die mogelijkheden? Breng de fiscale en economische gevolgen in kaart, etc. Zo is er in ieder geval straks een blauwdruk van mogelijkheden, waaruit een volgend kabinet zelf een keuze kan maken."
Is eenvoud wel te realiseren?
"We moeten realistisch zijn. Belastingheffing is nu eenmaal ingewikkeld omdat je rekening moet houden met allerlei belangen en bijzondere situaties. Het is een farce te denken dat in een parlementaire democratie een eenvoudig belastingstelsel volledig is te realiseren. Tegelijkertijd constateer ik wel dat diverse belastingwetten heel veel bepalingen kennen die zijn doorgeschoten en waar echt een vereenvoudiging kan worden gerealiseerd. Denk bijvoorbeeld aan de eigenwoningregeling. Deze is al niet meer te begrijpen voor fiscalisten, laat staan voor de woningeigenaar zelf. De regeling is in een tijdbestek van enkele jaren echt doorgeslagen. Verbetering is ook zeker te halen in de renteaftrekbeperkingsbepalingen in de Wet op de vennootschapsbelasting. Hier is gedeeltelijk overlap, of de aftrekbeperkingen sluiten niet goed aan op de bedoeling van de wetgever en zijn ook nog eens bijzonder complex. Vereenvoudiging kost tijd en zal op onderdelen niet realiseerbaar zijn, maar er zijn zeker elementen in de diverse belastingen die nu al aangepast kunnen worden."
Is verhoging van het btw-tarief het middel om de lastenverlaging op arbeid te financieren?
"Wanneer de lastenverlaging op arbeid niet kan worden gefinancierd vanuit meevallers, dan zijn er weinig andere mogelijkheden. Financiering is wellicht te vinden door de eigen woning inclusief de hypotheekschuld naar box 3 te verplaatsen, maar dat kan alleen langs het pad der geleidelijkheid en daarom voor nu geen goede optie. Ook van een (andere) belasting op vermogen als financieringsinstrument moet je het niet hebben. Wat overblijft is inderdaad het verhogen van het btw-tarief. Om schokeffecten te voorkomen dient een verhoging wel gefaseerd plaats te vinden. Ik pleit voor een stapsgewijze aanpassing, waarbij bijvoorbeeld het hoge btw-tarief de komende jaren telkens met 0,5% wordt verhoogd tot maximaal 23%. Het lage btw-tarief kan dan langzaam optrekken naar het hoge tarief, bijvoorbeeld met 1% per jaar."
Wat is het belang van innovatie?
"We hebben al geconstateerd dat belastingherziening noodzakelijk is voor economische groei. Om meer werkgelegenheid te creëren is niet alleen een lastenverlaging op arbeid belangrijk, maar ook het stimuleren van innovatief ondernemerschap. Zowel het huidig kabinet als de Europese Unie heeft innovatie hoog in het vaandel staan. Nu is er inmiddels een breed scala aan fiscale stimuleringsmaatregelen. Deze maatregelen zijn effectief, maar kunnen op onderdelen nog beter tot hun recht komen. Als we het dan toch over belastingherziening hebben, dan zou het mooi zijn om de innovatiefaciliteiten beter te stroomlijnen waarbij bestaande knelpunten worden weggenomen. Zo zouden ook IB-ondernemers gebruik moeten kunnen maken van de innovatiebox. Tot slot moet Nederland er binnen Europa op aansturen dat de innovatiebox straks niet wordt beperkt tot gepatenteerde/geoctrooieerde innovaties.
