Er zijn nieuwe regels nodig om de belastingwetgeving in alle 28 EU-landen op elkaar af te stemmen zodat agressieve fiscale praktijken van grote bedrijven efficiënt en effectief bestreden kunnen worden.
De Europese Commissie heeft vandaag nieuwe voorstellen gepresenteerd om ontwijking van belasting door bedrijven aan te pakken, en opent daarmee een nieuw hoofdstuk in haar campagne voor eerlijke, efficiënte en groeivriendelijke belastingheffing in de EU. In dit pakket anti-ontgaansmaatregelen worden de lidstaten opgeroepen om krachtdadiger en gecoördineerder op te treden tegen bedrijven die proberen een eerlijke bijdrage aan de belastingen te ontlopen, en om de internationale standaarden tegen grondslaguitholling en winstverschuiving te implementeren.
Dit zijn de belangrijkste onderdelen van de nieuwe voorstellen:
- wettelijk bindende maatregelen die een dam opwerpen tegen de methoden die het vaakst door bedrijven worden gebruikt om belastingen te ontlopen;
- een aanbeveling aan de lidstaten in verband met het voorkomen van misbruik van belastingverdragen;
- een voorstel aan de lidstaten om belastinggerelateerde informatie over multinationals die actief zijn in de EU, uit te wisselen;
- acties om goed bestuur in belastingzaken te bevorderen op internationaal niveau;
- een nieuw EU-proces voor het opstellen van een lijst van derde landen die weigeren het spel eerlijk te spelen.
Vicevoorzitter Valdis Dombrovskis, die bevoegd is voor de euro en de sociale dialoog, zei hierover: "Met deze nieuwe stap willen wij het vertrouwen in het belastingsysteem als geheel vergroten, door het eerlijker en efficiënter te maken. Mensen moeten erop aan kunnen dat de belastingregels gelijk gelden voor alle particulieren en bedrijven. Bedrijven moeten een billijke bijdrage in de belastingen leveren daar waar zij hun economische activiteiten daadwerkelijk uitoefenen. Europa kan een mondiale voortrekkersrol vervullen in de strijd tegen belastingontwijking, maar dan moet het gecoördineerd optreden om te vermijden dat 28 lidstaten op 28 verschillende manieren te werk gaan."
Pierre Moscovici, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane, verklaarde het volgende: "Door belastingontwijking gaan elk jaar miljarden euro's aan belastingen verloren - geld dat gebruikt kan worden voor openbare diensten zoals scholen en ziekenhuizen of voor groei en werkgelegenheid. Als gevolg hiervan moeten Europeanen en bedrijven die het spel eerlijk spelen, uiteindelijk meer belastingen betalen. Dit is onaanvaardbaar en met onze maatregelen willen wij dit aanpakken. Vandaag zetten we een belangrijke stap naar een gelijk speelveld voor al onze bedrijven, naar een billijke en doeltreffende belastingheffing voor alle Europeanen.”
Belangrijkste maatregelen
Het pakket is opgebouwd rond de drie centrale pijlers van de agenda van de Commissie voor een eerlijkere belastingheffing:
Een effectieve belastingheffing in de EU garanderen
Het basisprincipe van de vennootschapsbelasting is dat bedrijven belastingen betalen waar zij hun winsten maken. Het pakket bevat specifieke voorstellen om de lidstaten te helpen garanderen dat dit ook werkelijk gebeurt. De Commissie stelt een richtlijn met wettelijk bindende anti-ontgaansmaatregelen voor om een aantal van de meest voorkomende belastingontwijkingsconstructies aan te pakken. In een aanbeveling over belastingverdragen wordt de lidstaten geadviseerd hoe zij hun belastingverdragen zo goed mogelijk kunnen wapenen tegen misbruik, op een manier die verenigbaar is met het EU-recht.
De fiscale transparantie vergroten
Transparantie is van cruciaal belang om praktijken van agressieve fiscale planning door grote bedrijven op te sporen en eerlijke belastingconcurrentie te waarborgen. Dit pakket wil de transparantie over de belastingen die bedrijven betalen, vergroten, meer bepaald door de richtlijn betreffende de administratieve samenwerking te wijzigen. Volgens het voorstel zullen de nationale autoriteiten belastinggerelateerde informatie over de activiteiten van multinationale ondernemingen, opgesplitst per land, met elkaar uitwisselen. Zo zullen alle lidstaten over cruciale informatie kunnen beschikken om na te gaan of er een risico bestaat dat belastingen worden ontweken, en om hun belastingcontroles doelgerichter in te zetten. Ook de separate kwestie van openbare verslaglegging per land staat momenteel op de agenda van de Commissie; nadat de lopende effectbeoordeling is voltooid wil zij in het vroege voorjaar met een initiatief hieromtrent komen.
Een gelijk speelveld tot stand brengen
Belastingontwijking en schadelijke belastingconcurrentie zijn mondiale problemen. Maatregelen om hiertegen op te treden, moeten verder reiken dan de grenzen van de EU. Nu de lidstaten aan de implementatie van nieuwe mondiale normen inzake fiscale transparantie en eerlijke belastingconcurrentie werken, is het zaak dat de internationale partners van de EU volgen. Ook de ontwikkelingslanden moeten worden opgenomen in het internationale netwerk voor goed bestuur in belastingzaken, zodat zij evenzeer baat kunnen hebben bij de mondiale strijd tegen belastingontwijking. Het pakket bevat een mededeling over een externe strategie voor effectieve belastingheffing. Deze moet de samenwerking met internationale partners in de strijd tegen belastingontwijking versterken, de EU-maatregelen ter bevordering van billijke belastingheffing wereldwijd op basis van internationale standaarden kracht bijzetten en zorgen voor een gemeenschappelijke aanpak van externe bedreigingen op het gebied van belastingontwijking. Dit zal bijdragen aan de totstandkoming van een eerlijk en gelijk speelveld voor alle bedrijven en landen.
Verder bevat het pakket een overkoepelende mededeling en een werkdocument van de diensten van de Commissie, waarin de achterliggende politieke en economische redenen voor de afzonderlijke maatregelen en de bredere agenda van de Commissie tegen belastingontwijking worden toegelicht. Bij het pakket gaat ook een nieuwe studie over agressieve fiscale planning, waarin de belangrijkste kanalen worden beschreven die door bedrijven worden gebruikt om belasting te ontwijken.
Achtergrond
Dit pakket knoopt aan bij de huidige mondiale politieke en economische aanpak van vennootschapsbelasting. Afgelopen oktober hebben de OESO-landen overeenstemming bereikt over maatregelen om grondslaguitholling en winstverschuiving (BEPS) tegen te gaan. Het Europees Parlement heeft ook aanbevelingen gedaan inzake de ontwijking van vennootschapsbelasting.
De Commissie maakt voortvarend werk van de belofte van Commissievoorzitter Juncker om met een alomvattende agenda voor de bestrijding van belastingontwijking door bedrijven te komen, een eerlijkere interne markt tot stand te brengen en de werkgelegenheid, groei en investeringen in Europa te bevorderen.
Belangrijke initiatieven van de Commissie in 2015 om de fiscale transparantie te vergroten en de vennootschapsbelasting te hervormen, werpen al vruchten af: de lidstaten hebben in slechts zeven maanden tijd overeenstemming bereikt over het voorstel voor transparantie inzake fiscale rulings en er is een begin gemaakt met een aantal andere ingrijpende hervormingen van de vennootschapsbelasting. De Commissie zal ook in 2016 haar inspanningen voortzetten om de vennootschapsbelasting te hervormen, en met belangrijke voorstellen komen zoals de doorstart van de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCCTB).
Volgende stappen
De twee wetgevingsvoorstellen in dit pakket zullen het Europees Parlement ter raadpleging en de Raad ter goedkeuring worden voorgelegd. Voorts dienen de Raad en het Parlement hun goedkeuring te hechten aan de aanbeveling over belastingverdragen en dienen de lidstaten die aanbeveling te volgen wanneer zij hun belastingverdragen wijzigen. Tot slot dienen de lidstaten formele overeenstemming te bereiken over de nieuwe externe strategie en te beslissen hoe zij deze voortvarend ter hand kunnen nemen zodra het Europees Parlement zijn goedkeuring heeft gegeven.
