Nog dit jaar even snel een laptop kopen die je heus echt nodig hebt voor je studie, maar natuurlijk ook graag privé gebruikt? Wie de discussie over het afschaffen van de scholingsaftrek eind vorig jaar gevolgd heeft kan op ideeën zijn gebracht. Want volgens minister Jet Bussemaker (Onderwijs) wordt het fiscale voordeel nu ’oneigenlijk’ gebruikt voor de aanschaf van computers. En dat is een van de redenen dat ze er per 1 januari 2018 vanaf wil.
De voorwaarden van de regeling vertellen alleen een ander verhaal. Over 2016 is het niet meer mogelijk om de aanschaf van laptop, pc, tablet of e-reader van de inkomstenbelasting af te trekken. Ook als je hard kunt maken dat je het materiaal nodig hebt voor scholing. Verblijfskosten, studiereizen, excursies en reiskosten zijn evenmin aftrekbaar.
Wat mag je dan nog wel aftrekken?
In 2017 mag je tot een maximaal bedrag van € 15.000 aan cursus-,examen- en lesgeld aftrekken vanaf een drempel van € 250. Ook aftrekbaar zijn verplichte boeken en readers, verplichte leermiddelen en dingen die je tijdens de opleiding en studie moeten beschermen, zoals een veiligheidsbril of bijvoorbeeld kappersspullen als een schaars, schort en handschoenen. Grotere investeringen, zoals de aanschaf van een muziekinstrument zijn ook aftrekbaar, zij het niet volledig. In alle gevallen moet duidelijk zijn dat de studie noodzakelijk is voor het uitoefenen van een beroep, nu of in de toekomst, en niet voor het uitoefenen van een hobby. Een cursus Spaans is dus niet aftrekbaar als je graag naar Spanje op vakantie gaat maar wel als je er als reisleider aan de slag wilt. En dus wordt 2017 misschien wel het jaar om te luisteren naar dat stemmetje in je achterhoofd dat al jaren roept dat die ene cursus goed zou zijn om bij te blijven op je vakgebied of je kansen kan vergroten bij een carrièreswitch die je ooit wilt maken.
Dat uitstellen is overigens een logische menselijke reflex. Wie investeert in scholing neemt namelijk altijd een risico. De investering kost immers tijd en geld maar het is afwachten of en wanneer dat rendement gaat opleveren. Volgens het Centraal Plan Bureau gaat scholing hogeropgeleiden gemakkelijker af dan lager opgeleiden. Bovendien hebben ze meer geld voor scholing en zijn ze vaker werkzaam in kennisintensieve beroepen waar vaker nieuwe kennis nodig is. Maar er zijn meer redenen waarom vooral de hogere inkomens gebruik maken van de scholingsaftrek. Door ons progressieve belastingstelsel kan iemand die meer verdient immers ook meer aftrekken, waardoor de regeling extra aantrekkelijk wordt naarmate het inkomens stijgt. PvdA-minister Bussemaker wil daarom naar een ander, eerlijker systeem vooral gericht op het stimuleren van lager opgeleiden in de vorm van subsidies. Gemakshalve bezuinigt ze daarom de hele fiscale regeling, die circa €100 miljoen kost, weg. Dit tot ongenoegen van belangenorganisaties die opkomen voor de middeninkomens. Wat er precies voor in de plaats komt is nog grotendeels onduidelijk en hangt af van de samenstelling van een nieuw kabinet. Het CPB adviseert het kabinet om scholing enkel te stimuleren bij de groep werkenden die onder gemiddeld deelneemt aan scholing, zoals laagopgeleiden, of die er juist bovengemiddeld veel baat bij heeft, zoals werkenden zonder vast contract.
Ondernemers hoeven overigens niet bang te zijn dat ze het fiscale voordeel verliezen. Scholingsaftrek voor zelfstandigen blijft gewoon mogelijk. Zij kunnen het lesgeld opvoeren als bedrijfskosten. En dat vergroot volgens critici het ongelijke speelveld op de arbeidsmarkt tussen werknemers en zelfstandigen alleen nog maar meer.
