Evaluatie 30%-regeling - Is regeling voor werknemers uit buitenland effectief?

Staatssecretaris Wiebes van Financiën stuurt het rapport Evaluatie 30%-regeling naar de Tweede Kamer. Het kabinetsstandpunt wordt door het volgende kabinet opgesteld. Is deze regeling voor werknemers uit het buitenland doelmatig en doeltreffend?

De 30%-regeling biedt werkgevers de mogelijkheid om een deel van het loon aan te wijzen als onbelaste vergoeding aan bepaalde werknemers die tijdelijk buiten het land van herkomst werken. Dit is een forfaitaire vergoeding voor de extraterritoriale kosten (ETK) die werknemers maken om hun werk uit te kunnen voeren.

Doelen regeling

De doelen van de regeling zijn:

1. het aantrekken van werknemers uit het buitenland met een specifieke deskundigheid die in Nederland niet of schaars aanwezig is;
2. een bijdrage leveren aan het aantrekkelijk en competitief houden van het Nederlandse vestigingsklimaat en
3. het verminderen van de administratieve lasten voor werkgevers en werknemers.

Op verzoek van het ministerie van Financiën heeft Dialogic de 30%-regeling geëvalueerd. In het rapport Evaluatie 30%-regeling worden de uitkomsten van deze evaluatie gepresenteerd.

De 30%-regeling is volgens het onderzoek een regeling die eenvoudig is uit te voeren door de Belastingdienst. Het voorkomt in hoge mate controles, discussies en rechtszaken over welke kosten daadwerkelijk extraterritoriaal zijn.

Kleine uitdagingen

Er zijn volgens de onderzoekers enkele kleine uitdagingen in de uitvoering aangaande:

1. de digitalisering van dossiers,
2. bepaling van de woonplaats van de (eventuele) gebruiker en
3. bepaling van geclassificeerde onderzoeksinstellingen.

In dit rapport wordt ingeschat dat de 30%-regeling een doeltreffende en doelmatige regeling is.

Mogelijke aanpassingen

De onderzoekers denken dat enkele aanpassingen mogelijk een positief effect hebben op de doeltreffendheid, doelmatigheid en/of de passendheid van het forfait:

1. verkorting van de looptijd naar vijf of zes jaar;
2. vergroten van de 150-km-grens;
3. verlaging van het forfait bij inkomens boven de € 100.000.

Er zijn andere aanpassingen (zoals een andere vaste forfaithoogte dan 30 procent) geanalyseerd, maar die liggen minder voor de hand.

Het zou volgens de onderzoekers goed zijn om een discussie te voeren over de scope van de extraterritoriale kosten. Vooral het feit dat de (veel) hogere kosten voor het levensonderhoud in Nederland wel worden meegenomen, maar geen rekening wordt gehouden met (veel) hogere inkomsten in Nederland vinden ze opmerkelijk.

Wie gebruikt de 30%-regeling?

Het aantal gebruikers van de 30%-regeling lag in 2015 op ruim 56.000 en groeide in de periode 2009 - 2015 met circa 7% per jaar.

Circa 80% van de gebruikers gebruikte de regeling 5 jaar of minder. Gebruikers van de regeling zijn relatief vaak man (75%) en zijn aanzienlijk jonger dan de Nederlandse beroepsbevolking. De meest voorkomende nationaliteit in 2015 was de Indiase, gevolgd door de Britse, Amerikaanse en Italiaanse.

Circa 90% van de gebruikers van de 30%-regeling blijkt hoger opgeleid.

Het gemiddelde brutoloon ligt rond de € 84.000 per jaar (exclusief vergoeding), maar varieert sterk per sector.

30%-forfait en werkelijke extraterritoriale kosten (ETK)

Het forfait lijkt te krap voor werknemers met lage inkomens en/of afkomstig uit een land met (relatief) weinig welvaart, zoals wetenschappelijk onderzoekers of ICT’ers uit India. Het forfait lijkt te hoog voor werknemers met hoge inkomens en afkomstig uit welvarende landen, zoals engineers uit de VS of managers uit Duitsland.

De onderzoekers hebben sterke indicaties dat werknemers en werkgevers zelden kiezen voor de mogelijkheid om de werkelijke ETK te vergoeden, wanneer de werknemer in aanmerking komt voor de 30%-regeling.

De werknemer ondervindt in negentig tot vijfennegentig procent van de gevallen een bepaalde mate van voordeel door het toepassen van de regeling.

In plaats van het verantwoorden en bijhouden van de gemaakte extraterritoriale kosten, biedt het forfait eenvoud, transparantie en voorspelbaarheid voor zowel werkgevers als werknemers.

Doeltreffendheid

De 30%-regeling is doeltreffend met betrekking tot het doel om de administratieve lasten te reduceren.

De 30%-regeling is doeltreffend met betrekking tot het doel om werknemers met een specifieke deskundigheid waar schaarste voor bestaat op de Nederlandse arbeidsmarkt aan te trekken.

De schatting is dat er door de forfaitaire 30%- regeling circa 1.765-5.575 additionele buitenlandse werknemers (doorgaans met een schaarse specifieke deskundigheid) in Nederland werkzaam zijn. Hiervan zitten er naar schatting 1.000-4.000 in de inkomensgroep onder de € 100.000, 750 - 1.500 in de inkomensgroep tussen de € 100.000 en € 500.000, en 15 - 75 in de inkomensgroep boven de € 500.000.

Geen verdringing ook niet voor lagere inkomens

Op basis van het onderzoek zijn er geen indicaties dat de 30%-regeling leidt tot verdringing op de Nederlandse arbeidsmarkt. Experts geven aan dat verdringing op de Nederlandse arbeidsmarkt een rol speelt bij de lagere inkomens. Voor de lagere inkomens geldt echter dat de 30%-regeling beperkt fiscaal voordeel biedt, vanwege de hoge ETK (extraterritoriale kosten) die deze buitenlandse werknemers maken.

Als er al verdringing is in deze inkomensgroepen, dan wordt dat niet of nauwelijks veroorzaakt door de 30%-regeling. Daarnaast biedt de 30%- regeling vooral fiscaal voordeel aan ingekomen werknemers uit landen met een hoge koopkracht (VK, Frankrijk, et cetera), terwijl verdringing typisch zal komen van werknemers uit landen met een lage koopkracht (India, China, etc.).

Vestigingsplaatsfactor

De regeling is voor een deel van de werkgevers een relevante factor binnen het Nederlandse vestigingsklimaat. Het gaat met name om (grote) internationaal georiënteerde werkgevers, die relatief arbeidsintensief zijn en/of relatief veel te maken hebben met hoogwaardige schaarse arbeid, zoals het geval is bij hoofdkantoorfuncties, ICT-werkzaamheden, onderzoek en ontwikkeling, internationale marketing en internationale sales. De 30%-regeling lijkt dus vooral een relevante vestigingsplaatsfactor te zijn voor (grote) bedrijven in Nederland die op het internationale toneel actief zijn.

Meer opbrengsten dan kosten

De 30%-regeling kent circa € 5 tot € 15 miljoen aan administratieve lasten in 2015.
De uitvoeringskosten van de betrokken ministeries en de Belastingdienst zijn circa € 1 miljoen in 2015.
Tegen kosten van de 30%-regeling van circa €2 0 miljoen tot € 320 miljoen (en de extra kosten omtrent het gebruik van publieke voorzieningen) staan de volgende opbrengsten:

• Reductie van administratieve lasten van € 25 miljoen tot € 70 miljoen.
• Aantrekken van circa 1.765 - 5.575 buitenlandse werknemers, die doorgaans een specifieke deskundigheid hebben die schaars of niet aanwezig is op de Nederlandse arbeidsmarkt.
• Een positief, maar niet te kwantificeren, effect op het aantrekkelijk en competitief houden van het Nederlands vestigingsklimaat.
• Productiviteitswinst van Nederlandse bedrijven en spillovers op het gebied van kennis, innovatie en (internationale) netwerken.
• Meer opbrengsten uit de belasting over de toegevoegde waarde en accijnzen door ingekomen werknemers: circa € 7 miljoen tot € 22 miljoen.
• Meer opbrengsten uit de vennootschapsbelasting doordat werkgevers ingekomen werknemers niet hoeven te compenseren met een hoger bruto-inkomen en hierdoor een hogere winst hebben: circa € 25 miljoen tot € 50 miljoen

Ondanks de behoorlijke mate van onzekerheid in de geschatte opbrengsten en kosten van de 30%-regeling, schatten de onderzoekers in dat de 30%-regeling een doelmatig beleidsinstrument is; de opbrengsten zijn naar hun oordeel groter dan de kosten.

Bron