In Nederland is geregeld in de Mijnbouwwet dat de zogeheten operator hoofdverantwoordelijk is voor de financiering van de opruiming. Voor de 176 installaties in het Nederlandse deel van de Noordzee zou het om een totale kostenpost van €7 miljard gaan, becijferde staatsagentschap Energie Beheer Nederland.
Vink: „Het gaat om grote bedragen, die bedrijven zelf zullen moeten reserveren. Een faillissement of andere financiële problemen kunnen ervoor zorgen dat er voor opruiming uiteindelijk geen of minder geld is. De rekening wordt dan doorgeschoven naar de overheid, naar de belastingbetaler.”
Zo’n faillissement is niet ondenkbaar gelet op het feit dat veel grote oliebedrijven hun velden aan het eind van de levensduur vaak doorverkopen aan kleine bedrijfjes om de laatste druppels eruit te persen.
Anticiperend op verscherpte regels in de Mijnbouwwet – een voorstel gaat binnenkort naar de Tweede Kamer na advies van de Raad van State– heeft de sector gekozen voor een gezamenlijke aanpak, stelt Vink.
Daarvoor is een aparte stichting opgericht, waarvan Intertrust het bestuur verzorgt en dat erop toeziet dat de gereserveerde financiële middelen gescheiden zijn van de balans van de betrokken bedrijven. Jaarlijks wordt per installatie bekeken wat de resterende waarde van het gas- of olieveld is. Als die onder de kosten van opruiming daalt, moeten de licentiehouders het verschil in de stichting bijstorten.
Shell is momenteel nog in discussie met Ospar, een samenwerkingsverband van landen rond de Noordzee, over het wel of niet geheel ontmantelen van drie betonnen structuren op het Brent-olieveld (zie foto), in de Britse wateren. Greenpeace eist dat Shell dat wel doet, Shell claimt dat het te duur en gevaarlijk is.
Nederland en Duitsland delen het standpunt van Greenpeace, maar de platforms staan in Britse wateren. De Britten vinden het prima als de betonnen pilaren blijven staan nadat de bovenliggende platforms zijn verwijderd. Volgens Ospar-regels, die werden opgesteld na de controverse met Shells Brent Spar, mogen pilaren onder bepaalde voorwaarden met een ontheffing blijven staan.