Wie binnen Europa gelijktijdig of afwisselend in meerdere landen werkt, valt onder de socialezekerheidswetgeving van één land. In welk land u dan sociaal verzekerd bent, volgt uit de toepassing van Europese 'aanwijsregels'.
Tot 1 mei 2010 gelden de oude aanwijsregels van EU-verordening 1408/71.
Op en na 1 mei 2010 gelden de nieuwe aanwijsregels van EU-verordening 883/2004.
Overgangsrecht
Door de nieuwe aanwijsregels, kan voor u de socialezekerheidswetgeving van een ander land aangewezen worden. Om u rechtszekerheid te bieden is dan het zogenaamde overgangsrecht voor maximaal 10 jaar van toepassing. De oude aanwijsregels blijven daardoor automatisch voor u gelden, ook na de invoering van de EU-verordening 883/2004. Het overgangsrecht vervalt als:
uw situatie na 1 mei 2010 wijzigt, bijvoorbeeld omdat de verdeling van uw werkuren verandert, of omdat u in een ander land gaat wonen; of
u een verzoek indient om de nieuwe aanwijsregels toe te passen.
U woont in België. U werkt sinds januari 2010 voor een werkgever die in Nederland is gevestigd. U werkt 4 dagen per week in Nederland en een dag per week in België. Uw arbeidssituatie is op 30 april 2010 hetzelfde als op en na 1 mei 2010. Uw situatie verandert niet en u dient geen verzoek in om de nieuwe aanwijsregels toe te passen.
Op 30 april 2010 bent u volgens de oude regels sociaal verzekerd in België, omdat u meer dan een dag per maand in uw woonland België werkt. Op en na 1 mei 2010 bent u volgens de nieuwe regels sociaal verzekerd in Nederland, omdat u niet substantieel (minder dan 25% van uw totale arbeidstijd) in België werkt.
Omdat u vanaf 1 mei 2010 in een ander land sociaal verzekerd bent, valt u onder het overgangsrecht. Daardoor blijft u tot 1 mei 2020 sociaal verzekerd in België. Vanaf 1 mei 2020 valt u onder de socialezekerheidswetgeving van Nederland.
U woont in Duitsland. U bent internationaal chauffeur en werkt vanaf 1 maart 2010 voor een in Nederland gezetelde werkgever. U werkt voor 30% in Duitsland en voor 70% in Nederland.
Volgens de oude regels bent u tot en met 30 april 2010 onderworpen aan de sociale wetgeving van Nederland, omdat u niet hoofdzakelijk (70% of meer) in uw woonland werkt. Volgens de nieuwe regels valt u vanaf 1 mei 2010 onder de Duitse sociale zekerheid, omdat u substantieel (25% of meer van uw arbeidstijd) in uw woonland werkt.
Omdat u vanaf 1 mei 2010 in een ander land sociaal verzekerd bent, valt u onder het overgangsrecht. Indien uw situatie vanaf 1 mei 2010 niet verandert en u niet om toepassing van de nieuwe regels verzoekt, valt u tot en met 30 april 2020 onder de Nederlandse sociale wetgeving en vanaf 1 mei 2020 onder de Duitse.
Valt u per 1 mei 2010 onder het overgangsrecht? En is dit overgangsrecht niet vervallen? Dan geldt voor u vanaf 1 mei 2020 de socialezekerheidswetgeving van het land dat is aangewezen door EU-verordening 883/2004. Daardoor verandert per 1 mei 2020 bijvoorbeeld het land waarin u een zorgverzekering heeft.
Let op. Verandert uw situatie binnen enkele maanden tot een jaar na 30 april 2020? Voorbeeld: u gaat op 1 januari 2021 met pensioen. Dan kunt u een verzoek indienen om, op basis van het (overleg)artikel 16 van EU-verordening 883/2004, tijdelijk nog de 'oude' socialezekerheidswetgeving toe te passen. De bevoegde overheidsdienst in uw woonland en het andere werkland beoordelen uw verzoek.
Zijn beiden overheidsdiensten het eens met uw verzoek? Tussen 1 mei 2020 en 1 januari 2021 blijft de oude socialezekerheidswetgeving op u van toepassing.
Stemt één van de overheidsdiensten niet in met uw verzoek? Per 1 mei 2020 geldt toch de nieuwe socialezekerheidswetgeving.
Hét bewijs voor de op u toe te passen socialezekerheidswetgeving, is de 'A1-verklaring'. Bij werken in meerdere landen vraagt u de A1-verklaring aan bij de bevoegde overheidsdienst in het land van uw woonplaats. Deze dienst beslist in welk land u sociaal verzekerd bent. De bevoegde dienst van het land waarin u sociaal verzekerd bent, geeft vervolgens de A1-verklaring af.
Woont u in Nederland? Neem contact op met Sociale Verzekeringsbank (SVB) Amstelveen, afdeling Internationale detachering (SVB ID).
Woont u in België? Neem contact op met de Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ).
Woont u in Duitsland? Neem contact op met de Deutsche Verbindungsstelle Krankenversicherung - Ausland (DVKA).
Wilt u een verzoek indienen om op basis van artikel 16 per 1 mei 2020 tijdelijk onder de oude socialezekerheidswetgeving te blijven? Vraag dan een A1-verklaring aan bij de overheidsdienst in het land waarin u sociaal verzekerd wilt blijven.