Golf van protest
Ondanks de tegenstand van het demissionaire kabinet is de beperking van de expatregeling op het laatste moment opgenomen in het Belastingplan 2024, nadat de Tweede Kamer had ingestemd met een amendement van het destijds onafhankelijke Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt.
Het verminderen van de fiscale faciliteit voor expats heeft een golf van protest veroorzaakt in zowel het bedrijfsleven als bij kennisinstellingen. Verschillende partijen, waaronder ondernemersorganisatie VNO-NCW en Nederlandse universiteiten, waarschuwden dat Nederland door deze maatregel minder aantrekkelijk zou worden voor buitenlandse kenniswerkers. Dit zou nadelige gevolgen hebben voor innovatieve bedrijven en wetenschappelijk onderzoek.
Schade versus opbrengst
Deze bezorgdheid vond weerklank in de Eerste Kamer, waar het pakket belastingmaatregelen voor 2024 afgelopen werd besproken. Verschillende partijen die in de Tweede Kamer het amendement van Omtzigt steunden, heroverwogen hun standpunt in de senaat.
Bijvoorbeeld, BBB-senator Eugène Heijnen benadrukte dat de economische schade van de beperking van de expatregeling veel groter is dan de verwachte belastingopbrengst. Zijn partijleider, Carolien van der Plas, stemde in de Tweede Kamer echter voor de maatregel die bedoeld was om geld op te leveren en zo te voorkomen dat de rente op studieleningen zou stijgen.
Het vestigingsklimaat
Het CDA, na initiële steun in de Tweede Kamer, heeft in de senaat ook een koerswijziging doorgemaakt. Eerste Kamerlid Janny Bakker-Klein uitte bezorgdheid over de mogelijke impact op kennismigranten. Haar D66-collega Carla Moonen gaf aan te willen wachten op een vervroegde evaluatie van de regeling alvorens te beslissen over eventuele beperkingen.
In tegenstelling tot de meeste partijen in de Tweede Kamer, stemde de VVD daar tegen het amendement-Omtzigt. In de Eerste Kamer hing de steun van de VVD voor het Belastingplan 2024 af van de inschatting van staatssecretaris Van Rij over de beperking van de schade aan het vestigingsklimaat. Volgens de liberalen was er in de Tweede Kamer schade ontstaan door diverse wetswijzigingen, waaronder de vermindering van de 30%-regeling, de verhoging van de bankenbelasting, en het afschaffen van de vrijstelling van dividendbelasting bij de inkoop van eigen aandelen door beursgenoteerde ondernemingen, zoals genoemd door VVD-senator Pauline Geerding.
Terugdraaien versobering
Hoewel de Eerste Kamer de versobering niet kan stoppen zonder het gehele Belastingplan 2024 te verwerpen, gelooft Van Rij dat de gevolgen van het amendement-Omtzigt nog op tijd kunnen worden voorkomen. De huidige regeling stelt expats in staat om gedurende vijf jaar geen belasting te betalen over 30% van hun loon als tegemoetkoming voor extra kosten tijdens hun werk in Nederland. De versobering houdt in dat deze 30% na 20 maanden afneemt naar 20%, gevolgd door een verdere afname naar 10% na nog eens 20 maanden. Expats die al onder de huidige regeling vallen, blijven buiten schot. Staatssecretaris Van Rij is van mening dat de periode van 20 maanden, die ingaat vanaf 1 januari voor nieuwe gevallen, voldoende tijd biedt om de versobering terug te draaien in het Belastingplan 2025. Veel senatoren uitten kritiek op de behandeling van belastingvoorstellen in de Tweede Kamer, waarbij 62 amendementen werden ingediend en 20 ervan werden aangenomen. De senaat zal volgende week dinsdag stemmen over het pakket belastingmaatregelen voor 2024.
