Dat betekent dat de onderhandelende partijen nu al meer bewegingsvrijheid hebben om nieuwe plannen te bedenken en wetten voor te bereiden. Bij eerdere formaties kregen politieke partijen bijvoorbeeld nog te horen dat iets relatief kleins als een btw-tarief niet eens veranderd kon worden op het moment dat de politiek dat wilde. De verouderde computersystemen zouden het niet aankunnen.
Als een nieuw kabinet de volle termijn uitzit, valt het jaar 2027 in de nieuwe regeerperiode. Bij de fiscus is men vol zelfvertrouwen dat de computers er tegen die tijd echt klaar voor zijn. Tot die tijd is men vooral bezig met het vernieuwen van de ICT.
Uitspraken Hoge Raad over box 3
Er hangt nog wel één dreiging in de lucht: de Hoge Raad moet nog uitspraken doen over box 3, de vermogensrendementsheffing. Die worden in augustus en september verwacht. Als uit die uitspraken blijkt dat op dat terrein onterecht belasting is geheven, moet er mogelijk veel geld terugbetaald worden. Binnen het ministerie houdt men rekening met een kostenpost van maar liefst 4 miljard euro.
De computersystemen moeten in dat geval ook worden aangepast aan hoe er wél belasting op vermogen geheven mag worden. Dat moet door de programmeurs gedaan worden die juist aan de slag moeten met de broodnodige vernieuwing van de computersystemen.
Jaartje speling
Komt er in dat geval vertraging? Nee, waarschijnlijk niet, is volgens betrokkenen de boodschap aan de formatie. Zelfs in het slechtste geval kan de politiek in 2027 nieuwe plannen in laten gaan, verwachten ze bij de Belastingdienst. Over het belastingjaar 2027 moet in 2028 aangifte gedaan worden; dan pas hoeven de computers er klaar voor zijn. Er is dus een klein beetje speling om de belofte aan de politiek ook bij een tegenslag waar te kunnen maken.
De Belastingdienst vraagt wel iets van de formatie: doe tot 2027 een beetje rustig aan met nieuwe fiscale plannen. Op sommige punten, zoals voor de erf- en schenkbelasting, zijn de systemen al redelijk up-to-date en kunnen wijzigingen gemakkelijker worden doorgevoerd. Maar verder heeft de fiscus vooral tijd en ruimte nodig om de nieuwe computersystemen op tijd klaar te krijgen, zeggen ambtenaren tegen de formerende partijen.
Twee systemen
En dat vernieuwen is een hele klus: de oude systemen, die soms nog gebaseerd zijn op softwareprogramma's van tientallen jaren geleden, moeten nu blijven draaien terwijl daarnaast een compleet nieuw systeem wordt gebouwd. In de tussentijd moeten alle politieke plannen in beide systemen worden doorgevoerd én de Belastingdienst heeft ook nog een hele klus liggen om privacywetgeving als de AVG door te voeren in deze verouderde systemen.
De directeur-generaal van de Belastingdienst is eind maart bij de formatie aangeschoven om te vertellen dat er steeds meer kan, maar niet alles tegelijk. Via contacten met ambtenaren is er met de formatietafel over verdere details van de uitvoering gesproken, weten betrokkenen.
